مشخصه اختلال های دلبستگی،آسیب زیستی-روانی-اجتماعی است که بر اثر محرومیت از مادر،فقدان مراقبت او یا جایگزین او و فقدان تعامل با او یا مراقب دیگر به وجود می آید.ریشه سندرمهای رشد ناکافی،کوتولگی روانی-اجتماعی،اضطراب اضطراب جدایی،اختلال شخصیت اجتنابی،اختلالات افسردگی،بزهکاری،مشکلات تحصیلی،و هوش مرزی،در تجارب منفی دلبستگی دیده شده است.
نارسا بودن مراقبت مادرانه به دلایل:
- ابتلای مادر به بیماری روانی
- بستری شدن طولانی کودک
- مرگ ابژه اصلی دلبستگی
سبب صدمات هیجانی در کودک می شود.
باولبی نخست این صدمه را دائم و ثابت می پنداشت،اما بعد نظریه اش را به گونه ای بازنگری کرد که زمان وقوع جدایی،نوع و شدت جدایی،و سطح امنیت کودک پیش از وقوع جدایی هم در نتیجه جدایی دخیل دانسته شد.
باولبی در مورد الگوهای رفتاری کودکانی که به مدت طولانی(بیش از سه ماه) از مادر خود جدا می شوند،ترتیبی قابل پیش بینی را ذکر کرده است:
اعتراض
یعنی کودک با گریه،صدا کردن مادر،و جست و جوی او به جدایی اعتراض می کند.
یاس
یعنی به نظر می رسد کودک امید خود را به بازگشت مادر از دست می دهد.
دل گسستگی
یعنی کودک خود را به لحاظ هیجانی هم از مادر جدا می کند.باولبی معتقد بود که در این مرحله،کودک در مورد مادرش احساس دودلی می کند؛هم او را می خواهد و هم به خاطر اینکه وی را رها کرده است،از او عصبانی است.
اگر مادر در مرحله دل گسستگی برگردد،کودک با بی اعتنایی پاسخ می دهد؛او مادر را از یاد نبرده،اما از دستش عصبانی و خشمگین است که چرا او را ول کرد و نیز می ترسد که مبادا باز هم بگذارد و برود.برخی از این کودکان شخصیتی بی عاطفه خواهند داشت که مشخصه هایش کناره گیری هیجانی،فقدان یا قلت احساس و ضعف در برقراری روابط محبت آمیز و عاطفی است.
