اضطراب جدایی،اضطراب شدیدو نامناسب با سطح رشد فرد است،در رابطه با جدایی از منزل یا کسانی که فرد به آن ها دلبستگی دارد.در واقع با سن و موقعیت فرد همخوانی ندارد.کودکان هنگام جدایی یا دوری از مادر احساس ناراحتی و اضطراب می کنند.این ترس و ناراحتی اضطراب جدایی خوانده می شود.معمولا مادران سعی در وابسته نمودن کودکان به خویش دارند و به واکنش های عاطفی آن ها نسبت به جدایی پاسخ می دهندکه در طولانی مدت و در هنگام وارد شدن به محلی ناآشنا یا تغییر مکان بدون حضور مادر،دچار حالت اضطراب جدایی می شود.این وابستگی می تواند به خانه یا محیط های آشنا هم باشد،گاهی در بچه ها هنگام جدا شدن از مادر حتی نشانه هایی از هراس هم دیده می شود که فراتر از آن چه که از سطح رشد آن ها انتظار می رود می باشد.
گذر از این مرحله رشد تا اندازه ای به خلق و خوی کودک و نیز مهارت های فرزندپروری والدین او بستگی دارد.حالت استیصال یا درماندگی کودک شیرخوار به هنگام جدایی از موضوع دلبستگی خود از 8 تا 9 ماهگی به بعد،پدیده ای بهنجار است.در حقیقت اضطراب جدایی به عنوان مرحله ای طبیعی از رشد نوزاد برای نخستین بار در 7 ماهگی رخ می دهد و در 10 تا 18 ماهگی به اوج خود می رسد ودر 3 سالگی از بین می رود.اما بعضی از کودکان حتی در سنین بالاتر هم از جداشدن از والدین خود می ترسند.ترس این کودکان دیگر اضطراب جدایی طبیعی تلقی نمی شود بلکه اختلال اضطراب جدایی خوانده می شود.اختلال اضطراب جدایی به صورت یک نگرانی بیش از اندازه درباره جدایی های موقت خوانده می شود.
واکنش های بلافاصله کودکان نسبت به جدایی از لحاظ شدت و طول مدت بسیار متفاوتند،هر چند اضطراب جدایی پدیده ای بهنجار است،مع هذا اضطراب جدایی مرضی نیز به شیوه های متفاوتی متجلی می شود.این کودکان به شدت نگرانند که هنگام دوری از والدین خودشان یا والدینشان آسیب یا صدمه ای ببینند و یا دیگر نتوانند یکدیگر را پیدا کنند.در هنگام جدایی یا پیش بینی جدایی احتمالی،این کودکان شدیدا نگران می شوند و حتی گاه علائم جسمانی پیدا می کنندو از شکم درد،سردرد یا حالت تهوع شکایت می کنند.
آشکارترین نشانه استیصال جدایی می تواند به صورت وحشت زدگی واقعی نمایان شود.گاهی این واکنش به صورت خشم کاذب جلوه گر می شود،خشمی که مبین بروز اضطراب است.در این مواقع،کودک به شخص مورد دلبستگی خود می چسبد و دل مشغولی اصلی و مداوم وی حضور اوست.کودک،امتناع اضطراب آمیز خود را هنگام سپرده شدن به پرستار یا جدایی های دیگر آشکارا نشان می دهد و این امتناع گاهی با حالت تهوع همراه است.لیکن این اضطراب را وقتی می توان یک نشانه مرضی محسوب کرد که به محدود شدن فعالیت های کودک منجر شود یا مانعی در راه سلامت هیجانی وی ایجاد کند.
اضطراب جدایی مرضی از سنین پیش دبستان بروز می کند و ممکن است سالیان دراز پابرجا بماند.چنین اضطرابی در هر موقعیتی که احتمال جدایی وجود دارد،شدیدا برانگیخته می شود و فرد را بر آن می دارد تا از موقعیت هایی که مستلزم جدایی هستند اجتناب کند.
در اغلب موارد اختلال پس از یک رویداد تنیدگی زا مانند مرگ یکی از اعضای خانواده یا یک حیوان مانوس خانگی،یک بیماری شخصی یا بیماری یکی از اعضای خانواده و تغییر محیط مانند تغییر مدرسه یا منزل بروز کرده است.
بالبی گزارش می کند که دلبستگی های توام با اضطراب با سابقه جدایی های واقعی به ویژه قبل از سه سالگی همبسته اند.
