دیدگاه تحولی خانواده

• ارگانیزمی است که تحول پیدا می کند.
• ارگانیزمی است که فرآیند رشد دارد و در هر مرحله تکالیف خاص خود را دارد.
• در این دیدگاه دوران زندگی خانواده از دو دوره اصلی تشکیل شده است:

 

1. Expansion
2. Contraction

خانواده همانند فرد،هر مرحله از تحول خود را با انجام تکالیف خاص آن دوره انجام می دهد.

 

 

چرخه زندگی خانواده

5. دوره اول:دوره پایه ریزی(عاشق شدن و ازدواج کردن)

 

5. دوره دوم:دوره فرزندآوری(خانواده با نوزاد)

 

5. دوره سوم:خانواده با کودک پیش دبستانی (golden stage)

 

5. دوره چهارم:خانواده با کودک مدرسه

 

5. دوره پنجم:خانواده با نوجوان

 

5. دوره ششم:خانواده با جوان(مرحله روانه شدن)

 

5. دوره هفتم:دوره میانسالی

 

5. دوره هشتم:دوره سالمندی

 

دوره دوم دوره فرسایش نام دارد چون باید به کودکی رسید که خودش توانایی ندارد.

دوره سوم دوره طلایی نام دارد چون کودک به پیش دبستانی می رئد و در واقع مادر و پدر یک زمان آزاد برای رسیدن به کارهای خود دارند.

بدترین دوره زندگی زناشویی دوره فرزندآوری است و دیگری دوره نوجوانی فرزندان است چون به شدت شرایط زندگی پرتنش می شود.

در مرحله روانه شدن سیندروم لانه خالی پیش می آید یعنی والدین به اتاق فرزند می روند و میبنند فرزندشان نیست و گریه می کنند.

 

از اختلالات خوردن چیزی میدونی؟؟

اختلالات خوردن و تغذیه

مشخصه اختلالات خوردن و تغذیه آشفتگی بارز در رفتار خوردن است.

بی اشتهایی عصبی

بی اشتهایی عصبی یک اختلال خوذدن است که مشخصه آن کاهش وزن بدن و امتناع از خوردن است.اشتها معمولا تغییری نمی کند.

پراشتهایی عصبی

پر اشتهایی عصبی یک اختلال خوردن است که در آن پرخوری های مکرر و عود کننده با یا بدون استفراغ دیده می شود.

اختلال پرخوری

اختلال پرخوری نوعی از پراشتهایی عصبی است که با دوره های گاه گاهی پرخوری (هفته ای یک بار)همراه است.

هرزه خواری

هرزه خواری عبارتست از خوردن مواد غیر خوراکی

اختلال نشخوار

ویژگی اساسی اختلال نشخوار بالاآوردن مکرر غذا است که معمولا در شیرخواری یا کودکی شروع می شود.

 

اختلال مصرف غذای اجتنابی/محدود

قبلا اختلال تغذبه شیرخواری یا کودکی نامیده می شد.و ویژگی این اختلال فقدان علاقه به غذا یا خوردن است که منجر به نارسایی رشد می شود.

نظریه استرس

آنجل(1933) در مطالعات خود دریافت که واکنش خانواده نسبت به از دست دادن شغل در طول دوره افسردگی در چهار مرحله رخ می دهد:

1. بحران
2. بی سازمانی
3. ترمیم
4. سازمان مجدد

                                       

 

به سه عامل بستگی دارد که فرد به سازمان دهی مجدد برگردد:

• عوامل فردی(تاب آوری فردی)
• پتانسیل خانوادگی(تاب آوری خانوادگی)
• پتانسیل اجتماعی(تاب آوری اجتماعی)

 

گاهی خودسرزنشی،گاهی دگرسرزنشی،گاهی نشخوارذهنی،گاهی فاجعه کردن مشکلات نشانه های تاب آوری پایین فرد دارد که نمی توانند خودشان مشکلاتشان را حل کنند.

بعضی از افراد مشکلات را می پذیرند و در پی حل آن ها تلاش می کنند این افراد تاب آوری به نسبت بالایی دارند.در واقع این افراد به جمله "چیزی که منو نکشه قوی ترم میکنه"  اعتقاد دارند.

افرادی که مثبت فکر میکنند و سعی می کنند بعد از هر اتفاق و شکست و مشکلی با پذیرش آن و سعی در حل آن دارند خیلی زودتر از افراد دیگر به حالت عادی و سازمان دهی مجدد می رسند.

هرچه فرد هوش هیجانی بالاتری داشته باشد توانایی کنترل محیط بالاتری داردو زودتر بر می گردند به سطح سازمان دهی مجدد بر میگردند و زودتر می توانند حال خودشان را خوب کنند و تاب آوری فردی بالاتری دارند.

منظور از تاب آوری خانوادگی حمایت فرد از جانب خانواده با توجه به شرایط افراد خانواده است.

منظور از تاب آوری اجتماعی این است که جامعه تا چه حد امکانات لازم را با توجه به مشکلی که فرد دارد را در اختیار او قرار می دهد.

 

ملاک های تبیین عوامل استرس زا در خانواده

1. عوامل ایجاد کننده استرس،درونی یا بیرونی است.
2. عامل استرس زا بر یکی از اعضای خانواده متمرکز است یا بر همه اعضای خانواده.
3. عامل استرس زا ناگهانی و یا به تدریج بروز پیدا می کند.
4. شدت عامل استرس زا چقدر است.
5. میزان قابل انتظار بودن رویداد استرس زا
6. طول مدت صرف شده برای سازگاری و انطباق خانواده با شرایط استرس زا
7. طبیعی بودن و یا تصنعی بودن رویداد استرس زا
8. ادراک برآورد خانواده درباره توان حل مسئله و حل شرایط بحرانی

 

راه های کنار آمدن با شرایط استرس زا در خانواده

• اقدام مستقیم
• کشف راه جدید
• کنترل هیجانات
• انطباق با شرایط جدید و استرس زا

از ADHD چی میدونی؟؟

اختلال بیش فعالی

این اختلال از اختلالات بسیار رایج در بین کودکان است و گاها هم متاسفانه به اشتباه تشخیص داده می شود.

برای تشخیص صحیح این اختلال باید مشخصه های آن را به خوبی فرا گرفت.

سه مشخصه در این سندروم وجود دارد که به شرح زیر می باشد:

1. اکتیو بودن و انرزی بیش از حد کودک

باید توجه داشت که این کودکان حالات بی قراری دارند.

2. این کودکان دامنه ی تمرکزشان بسیار پایین است و بیشتر از نهایت 10 دقیقه نمی توانند تمرکز کنند.در اصطلاح میگویند کودک دچار نقص توجه است.

3. این کودکان به شدت تکانشی هستند یعنی قبل از آن که فکر کند عمل می کند.در بچه های تا 3 سالگی این رفتار طبیعی است اما قطعا توقع داریم که این تکانشی بودن تا 6 سالگی به شدت کاهش یابد و در دوره مدرسه به بعد اصلا وجود نداشته باشد.

اگر سه مشخصه بیان شده در کودک وجود داشته باشد می توانیم بگوییم که کودک دچار این اختلال است اما برای تشخیص دقیق تر و اطمینان خاطر حتما باید از کودک تست وکسلر گرفت.

نشانه ها

بسیاری از نشانه های زیر را می توانید در کودکان ADHD به خوبی مشاهده کنید:

تحرک بیش از حد و اصلا نمی توانند آرام بنشینند.

اضطرار و اجبار و کنجکاوی برای خرابکاری

اختلال سلوک شامل:پرخاشگری،آسیب زدن به حیوانات

تمایل به کارهای خلاف مثل دروغگویی،سیگار کشیدن

تمایل به ارتباط دوستانه با افراد خیلی بزرگتر از خود

عدم پیروی از دستورالعمل ها

کاهش عملکرد اجتماعی و تحصیلی به دلیل دامنه توجه پایین

اثرات مخرب

این اختلال اگر درمان نشود آثار و عوارض مخربی را از خود به جای خواهد گذاشت که به دو آثار مخرب در زیر اشاره خواهد شد:

افت تحصیلی بسیار زیاد به دلیل نقص توجه

ارتباطات اجتماعی ضعیف و آسیب های روحی و روانی ناشی از آن

تا اینجا با اختلال بیش فعالی(ADHD) آشنا شدیم و اثرات مخرب آن را شناختیم در ادامه به راهکارهای درمانی و توصیه های مفید در جهت بهبود و درمان این اختلال خواهیم پرداخت.

درمان و توصیه

اطمینان از وجود اختلال با تست وکسلر

تخلیه انرژی از طریق فعالیت های مثبت مانند شنا کردن،دویدن،فوتبال کردن و....

پرهیز از تنبیه بدنی به دلیل وجود رفتارهای انتقام جویانه در این کودکان زیرا باعث ایجاد پرخاشگری در این کودکان خواهد شد.

رژیم غذایی مناسب بچه های ADHD .در این رژیم کاکائو،شکلات،قهوه،نسکافه،نوشابه و اکثر تنقلات ممنوع می باشد..

مهمترین درمان در برای این کودکان CLAY Therapy و PLAY Therapy زیر نظر متخصص روانشناسی کودکان می باشد.

اختلال دلبستگی

اختلال های دلبستگی

مشخصه اختلال های دلبستگی،آسیب زیستی-روانی-اجتماعی است که بر اثر محرومیت از مادر،فقدان مراقبت او یا جایگزین او و فقدان تعامل با او یا مراقب دیگر به وجود می آید.ریشه سندرمهای رشد ناکافی،کوتولگی روانی-اجتماعی،اضطراب اضطراب جدایی،اختلال شخصیت اجتنابی،اختلالات افسردگی،بزهکاری،مشکلات تحصیلی،و هوش مرزی،در تجارب منفی دلبستگی دیده شده است.

نارسا بودن مراقبت مادرانه به دلایل:

1. ابتلای مادر به بیماری روانی
2. بستری شدن طولانی کودک
3. مرگ ابژه اصلی دلبستگی

سبب صدمات هیجانی در کودک می شود.

باولبی نخست این صدمه را دائم و ثابت می پنداشت،اما بعد نظریه اش را به گونه ای بازنگری کرد که زمان وقوع جدایی،نوع و شدت جدایی،و سطح امنیت کودک پیش از وقوع جدایی هم در نتیجه جدایی دخیل دانسته شد.

باولبی در مورد الگوهای رفتاری کودکانی که به مدت طولانی(بیش از سه ماه) از مادر خود جدا می شوند،ترتیبی قابل پیش بینی را ذکر کرده است:

اعتراض

یعنی کودک با گریه،صدا کردن مادر،و جست و جوی او به جدایی اعتراض می کند.

یاس

یعنی به نظر می رسد کودک امید خود را به بازگشت مادر از دست می دهد.

دل گسستگی

یعنی کودک خود را به لحاظ هیجانی هم از مادر جدا می کند.باولبی معتقد بود که در این مرحله،کودک در مورد مادرش احساس دودلی می کند؛هم او را می خواهد و هم به خاطر اینکه وی را رها کرده است،از او عصبانی است.

اگر مادر در مرحله دل گسستگی برگردد،کودک با بی اعتنایی پاسخ می دهد؛او مادر را از یاد نبرده،اما از دستش عصبانی و خشمگین است که چرا او را ول کرد و نیز می ترسد که مبادا باز هم بگذارد و برود.برخی از این کودکان شخصیتی بی عاطفه خواهند داشت که مشخصه هایش کناره گیری هیجانی،فقدان یا قلت احساس و ضعف در برقراری روابط محبت آمیز و عاطفی است.

لجبازی کودکان

اختلال لجبازی کودکان

یکی از دغدغه های والدین با کودکان خود لجبازی های کودکان است.لجبازی جزئی از مراحل رشد کودکان است و اصولا در سن سه سالگی به اوج خود می رسد.با رفتار و برخوردهای صحیح با کودک به خوبی می توان لجبازی را کاهش داد و این دوره را به خوبی طی کرد فقط شربط آن صبوری و اقتدار والدین است.

در ادامه به تعریف و سبب شناسی و درمان و توصیه لجبازی کودکان خواهیم پرداخت.

لجبازی در کودکان را می توان به اصرار کودک به نیت مخالفت با والدین به انجام رفتارهایی که از طرف والدین منع شده است گویند.

معمولا این رفتار با موارد زیر همراه خواهد بود:

• گریه شدید
• داد و فریاد
• خود را به زمین زدن
• کوبیدن پای خود به زمین
• امتناع از انجام خواسته والدین توام با رفتارهای نابهنجار

درمان و توصیه ها

5. حذف امتیازات کودک به واسطه لجبازی.به طور مثال اگر کودک لجبازی می کند تا شما برای ائ بستنی بخرید، بستنی نخرید.
5. بی اعتنایی کردن به رفتار لجبازانه کودک
5. حذف انتظارات نابه جای خود از کودک و متناسب سازی انتظارات با توانایی و مهارت کودک.
5. توجه به نیاز کودک در مواردی که بی توجهی به نیازهای کودک علت لجبازی اوست.
5. عدم تنبیه و مواخذه شدید
5. متاسفانه عدم توجه پدر و مادر به نیازهای یکدیگر و خواسته های یکدیگر و لجبازی با یکدیگر سبب ایجاد الگو برای کودکان خواهد کرد.
5. دادن مسئولیت به کودک جهت کنترل عامل لجبازی.به طور مثال کودک خیلی شکلات میخورد و سر آن لج می کند بهتر است به او مسئولیت دهید مثلا بگویید مسئول تقسیم آن تو هستی.در این صورت به جای لج کردن به این فکر می کند که چگونه مسئولیت را به خوبی انجام دهد و اگر هم جایزه در نهایت به اودهید بهتر است.
5. عدم مقایسه کودک به ویژه با همسالان و خواهر و برادر کودک.

اضطراب از دیدگاه فروید

تعارض بین فرآیندهای گوناگون شخصیت موجب نوعی عذاب روانی می شود که فروید آن را اضطراب می نامد.

او سه نوع اضطراب را مشخص کرده که هر یک از منبع متفاوت ایجاد می شود:

1. اضطراب واقع بینانه: برای خود زیان بخش است و معمولا منظور از ترس همین نوع اضطراب است.
2. اضطراب روان رنجور:از این احتمال ناشی می شود که شخص تسلیم تکانه هایش شود به ویژه تکانه های ناهشیار جنسی و پرخاشگرایانه و یا میل ناهشیار به شکست دادن کسی که سرنوشت مهمی را کنترل می کند مانند پدر.
3. اضطراب اخلاقی یا وجدان:زمانی ایجاد می شود که شخص پیش بینی کند رفتار های او معیار های شخص وی را نقض خواهد کرد.افسانه ادیپ نمونه ی کلاسیک اضطراب اخلاقی است.