روانشناسی

روانشناسی کودکان،زوج درمانی،سبک زندگی برتر

روانشناسی

روانشناسی کودکان،زوج درمانی،سبک زندگی برتر

پرخاشگری کودکان

یکی از مشکلات مهمی که امروزه داریم این است که بالای 90% اختلالاتی که در کودکان وجود دارد متاسفانه به خاطر مشکلاتی است که در خانواده های آن ها وجود دارد.

پرخاشگری یکی از اختلالات رایج در بین کودکان است.

به طور کل اگر بخواهیم پرخاشگری را تعریف کنیم می توانیم بگوییم هر رفتاری که باعث آسیب روانی،اجتماعی و فیزیکی به خود یا دیگران می شود را پرخاشگری می نامیم.

پرخاشگری نیز مانند بسیاری از اختلالات دیگر دارای انواع مختلفی است که دانستن انواع آن در پیدا کردن ریشه پرخاشگری و درمان آن به ما کمک خواهد کرد.

انواع پرخاشگری:

  1. فیزیکی
  2. کلامی
  3. خشم
  4. خصومت
  5. ارتباطی

اکنون برای درک بهتر انواع پرخاشگری به توضیح هرکدام همراه با مثال خواهیم پرداخت:

  1. فیزیکی:مانند کشیدن موهای خود یا دیگری،کتک زدن خود یا دیگری،پرت کردن شیئ به قصد صدمه زدن
  2. کلامی :مانند فریاد زدن،فحاشی کردن
  3. خشم :به حالتی از پرخاشگری گویند که بروز داده نمی شود.معمولا با مشت کردن دست،بیرون زدن رگ گردن،گشاد شدن چشم ها و حالاتی از این قبیل  دیده می شود.
  4. خصومت: یک نوع از پرخاشگری است که رایج است و به صورت آسیب زدن به اموال دیگری خود را نشان می دهد
  5. ارتباطی: افرادی که نمی توانند ارتباط برقرار کنند و بچه های جذابی برای ارتباط نیستند
  • ضحا شیرازی

درمان و توصیه

  • مهمترین توصیه و راهکار مشارکت و فعالیت های گروهی است
  • وقتی کودک در جمع همسالان خود قرار می گیرد و با آن ها شروع به بازی می کند این فرصت را دارد که تخلیه هیجانی کند.
  • افزایش تعامل خوشایند والدین (به خصوص مادر) با کودک
  • مادران به خصوص در سنین پیش از دبستان به عنوان منبع اصلی و قوی و الگوی قوی برای کودک محسوب می شود.
  • خانواده درمانی
  • به خصوص در زمانی که وجود یک بحران در خانواده باعث بروز افسردگی در کودک شده است.
  • در واقع در اغلب اوقات سبک زندگی نادرست داشتن باعث بروز افسردگی در افراد به خصوص کودکان می شود و با تغییر آن شاهد تاثیر بسیار مثبتی بر کودکان و افراد خانواده خواهیم بود.
  • تعویض برنامه تغذیه
  • افزایش فعالیت بدنی
  • هرچه فعالیت بیشتر باشد با یک تخلیه هیجانی مواجه خواهیم بود.
  • انواع ورزش های گروهی
  • شنا
  • دویدن

 

  • به خصوص در زمان هایی که کودک با یک سوگ مواجه شده است.
  • ضحا شیرازی

سبب شناسی

افسردگی در کودکان به دلایل مختلفی می تواند به وجود آید که از مهمترین علل آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. بروز وقایع نابهنجار در زندگی کودک
  • طلاق والدین
  • مرگ یکی از اطرافیان
  • تصادف
  • تولد فرزند دیگر
  1. عوض شدن محیط زندگی یا تحصیل کودک
  2. افسردگی والدین
  • این علت یکی از مهمترین دلایل افسردگی کودکان است
  • افسردگس والدین به خصوص افسردگی مادر به شدت تاثیرگذار است.مادری که نمی خندد،منزوی است و فعالیت اجتماعی ندارد و... مادری افسرده است که تاثیرات نامطلوبی ناخودآگاه بر روی کودکان خود خواهد گذاشت.
  • ضحا شیرازی

افسردگی در کودکان

افسردگی یکی از جمله اختلالاتی است که متاسفانه بسیاری تصور می کنند فقط در سنین بزرگسالی اتفاق می افتد و همین امر باعث می شود اگر کودک دچار این اختلال باشد والدین به آن بی توجه باشند و افسردگی در کودک باقی بماند و منجر به خسارات جبران ناپذیر بسیاری برای او در سنین بالاتر شود.

گاهی اوقات متاسفانه شاهد این موضوع هستیم که افسردگی در کودکان را با اختلالات خلقی ناشی از رشد آن ها اشتباه می گیرند و باعث می شود افسردگی در کودک باقی بماند.

افسردگی حالتی است که فرد عدم احساس کنترل بر دنیای بیرون خویش و اداره امور و به نوعی احساس درماندگی می کند که معمولا با نشانه های زیر در کودک همراه خواهد بود:

  • ناامید بودن
  • اختلال در خواب
  • سکوت زیاد
  • عدم رغبت به فعالیت های گروهی
  • گوشه گیری
  • تمایل زیاد به فرمانبرداری از جمع
  • آغاز کننده نبودن
  • سوءتغذیه به دلیل کم اشتهایی زیاد
  • افت تحصیلی
  • بی رغبتی نسبت به رفتن به مدرسه
  • بی رغبتی نسبت به حضور در جمع همسالان
  • گریه های فراوان به عنوان واکنش
  • ضحا شیرازی

درمان و توصیه

  1. اگر احساس می کنید کودک برای رفع نیاز خود این کار را انجام داده تا جایی که برایتان مقدور است نیازهای او را رفع کنید.
  2. آشنا کردن کودک با عواقب دزدی در قالب قصه و داستان
  3. اجازه گرفتن والدین از کودک هنگام وارد شدن به اتاق کودک یا برداشتن وسایل کودک
  4. منع نکردن مکرر از طرف والدین
  5. در دسترس قرار دادن شرایط و وسایل مورد نیاز کودک برای تجربه کردن
  6. آموزش ارزش ها از طریق قصه و داستان
  7. آموزش به کودک برای این که خودش را جای آن فردی بگذارد که وسایلش دزدیده شده است.ان کار باعث می شود کودک به خوبی درک کند.

روانشناسی کودک

  • ضحا شیرازی

اختلال دزدی در کودکان

این اختلال،اختلال رایجی نیست اما کم و بیش در کودکان اتفاق می افتد.

اختلال دزدید به برداشتن اشیاء دیگران بدون اجازه یا در خفا گویند.

 

سبب شناسی اختلال

  • نیاز داشتن به آن شئ
  • خصومت با آن فرد
  • آزار دادن اطرافیان
  • ضحا شیرازی

جان بالبی به مفهوم دلبستگی (attachment) توجه ویژه ای داشت و معتقد بود ایجاد دلبستگی و شکل دادن پیوندهای عاطفی یکی از نیازهای غریزی و بیولوژیک همه انسان هاست.

دو نکته در نظریه بالبی حائز اهمیت بود:

  1. امنیت
  2. ظرفیت و توانایی متفاوت انسان ها

بالبی بیان داشت که انسان ها دلبستگی را به خاطر احساس امنیتی که ایجاد می کند می خواهند.احساس امنیت کلمه کلیدی در حرف های بالبی است به طوری که در اواخر عمر خود کتابی را درباره نظریه دلبستگی به عنوان یک پایگاه امن(A secure base) نوشت و منتشر کرد.

بالبی تاکید بسیار داشت که انسان ها با وجود مشترک بودن نیاز به دلبستگی در همه افراد اما ظرفیت و توانایی همه انسان ها در ارضاء این نیاز به یک اندازه نیست و دقیقا به همین علت است که هر فرد به شیوه ای متفاوت روابط عاطفی و دلبستگی های خود را مدیریت کنند.بالبی بخش مهمی از این تفاوت را به نحوه بزرگ شدن انسان ها در دوران کودکی نسبت می دهد.

بخش اصلی و مهم شکل گیری دلبستگی افراد در کودکی آن ها رقم می خورد و دوره کودکی بسیار حائز اهمیت است.

بالبی دلبستگی را در دو دسته طبقه بندی کرد:

در این نظریه معمولا والدین کودک منابع دلبستگی به شمار می آیند و در اغلب برای کودکان مادر منبع دلبستگی اصلی به شمار می آید.

در دلبستگی ایمن اگر مادر به هر دلیلی از کودک دور شود و یا بیرون برود کودک شروع به گریه کردن می کند و وقتی مادر بازگشت کودک به سمت او می رود او را در آغوش می گیرد و دیگر گریه نمی کند.

اما در دلبستگی های نا ایمن کودک برخوردهای متفاوتی به بازگشت منبع دلبستگی خود (مادر) دارد که به شرح آن ها خواهیم پرداخت:

در دلبستگی نا ایمن اضطرابی وقتی منبع دلبستگی حضور دارد کودک به او واکنش های مثبت نشان می دهد مدام به او میچسبد و حواسش به طئر کامل به سمت اوست.اما زمانی که به هر دلیل از کودک دور می شود و می رود وقتی باز می گردد کودک به او یا بی اعتنایی می کند و یا این که با او با خصومت و خشونت برخورد می کند.

در دلبستگی نا ایمن اجتنابی کودک از برقراری ارتباط با منبع دلبستگی دوری می کند و اصولا او را منبع دلبستگی خوبی برای خود نمی داند.وقتی که منبع دلبستگی از او دور می شود کودک هیچ واکنشی نشان نمی دهد.

عوامل دخیل در کیفیت دلبستگی

  • در دسترس بودن مراقب
  • پاسخگو و حامی بودن مراقب
  • داشتن تایم مناسب با کودک
  • توجه نشان دادن به کودک
  • ضحا شیرازی

ضرورت تربیت جنسی:

  • نکته بسیار مهم هویت جنسی است.
  • هویت جنسی خیلی زودتر از هویت های دیگر پیش می آید.
  • ایجاد عزت نفس (رضایت از خود که پایه و اساس عزت نفس است) اولین بار در ارتباط با مسائل جنسی ایجاد می شود.
  • قبل از هر تصویری،body image اولین تصویری است که در ذهن ساخته می شود.
  • زندگی سالم و سلامت روان
  • هسته عاطفی انسان ها،بعد احساسی هیجانی آن هاست.
  • ضحا شیرازی

تربیت جنسی کودکان

اصول تربیت جنسی کودکان:

  1. دروغ نگوییم.
  2. حتما در جواب سوالات کودکمان از او سوال بپرسیم تا متوجه شویم کودک چه چیزی می داند و چرا این سوال را می پرسد.
  3. بر خطری بودن مسائل تاکید می کنیم.
  4. اصلا نگران عصبانی شدن و دستپاچه شدن خود نباشید و به آرامش با سوالات کودک پاسخ دهید.
  5. باید درک کنیم که بیش از 90 درصد سوالات کودکان و کنجکاوی هایشان جنبه شناختی دارد.
  • ضحا شیرازی

درمان و توصیه ها

  1. حذف امتیازات کودک به واسطه لجبازی.به طور مثال اگر کودک لجبازی می کند تا شما برای ائ بستنی بخرید، بستنی نخرید.
  2. بی اعتنایی کردن به رفتار لجبازانه کودک
  3. حذف انتظارات نابه جای خود از کودک و متناسب سازی انتظارات با توانایی و مهارت کودک.
  4. توجه به نیاز کودک در مواردی که بی توجهی به نیازهای کودک علت لجبازی اوست.
  5. عدم تنبیه و مواخذه شدید
  6. متاسفانه عدم توجه پدر و مادر به نیازهای یکدیگر و خواسته های یکدیگر و لجبازی با یکدیگر سبب ایجاد الگو برای کودکان خواهد کرد.
  7. دادن مسئولیت به کودک جهت کنترل عامل لجبازی.به طور مثال کودک خیلی شکلات میخورد و سر آن لج می کند بهتر است به او مسئولیت دهید مثلا بگویید مسئول تقسیم آن تو هستی.در این صورت به جای لج کردن به این فکر می کند که چگونه مسئولیت را به خوبی انجام دهد و اگر هم جایزه در نهایت به اودهید بهتر است.

عدم مقایسه کودک به ویژه با همسالان و خواهر و برادر کودک

  • ضحا شیرازی