دلبستگی از دیدگاه بالبی

نظریه دلبستگی بالبی

جان بالبی به مفهوم دلبستگی (attachment) توجه ویژه ای داشت و معتقد بود ایجاد دلبستگی و شکل دادن پیوندهای عاطفی یکی از نیازهای غریزی و بیولوژیک همه انسان هاست.

دو نکته در نظریه بالبی حائز اهمیت بود:

1. امنیت
2. ظرفیت و توانایی متفاوت انسان ها

بالبی بیان داشت که انسان ها دلبستگی را به خاطر احساس امنیتی که ایجاد می کند می خواهند.احساس امنیت کلمه کلیدی در حرف های بالبی است به طوری که در اواخر عمر خود کتابی را درباره نظریه دلبستگی به عنوان یک پایگاه امن(A secure base) نوشت و منتشر کرد.

بالبی تاکید بسیار داشت که انسان ها با وجود مشترک بودن نیاز به دلبستگی در همه افراد اما ظرفیت و توانایی همه انسان ها در ارضاء این نیاز به یک اندازه نیست و دقیقا به همین علت است که هر فرد به شیوه ای متفاوت روابط عاطفی و دلبستگی های خود را مدیریت کنند.بالبی بخش مهمی از این تفاوت را به نحوه بزرگ شدن انسان ها در دوران کودکی نسبت می دهد.

بخش اصلی و مهم شکل گیری دلبستگی افراد در کودکی آن ها رقم می خورد و دوره کودکی بسیار حائز اهمیت است.

بالبی دلبستگی را در دو دسته طبقه بندی کرد:

• دلبستگی ایمن
• دلبستگی نا ایمن

• دلبستگی ناایمن اضطرابی
• دلبستگی ناایمن اجتنابی

در این نظریه معمولا والدین کودک منابع دلبستگی به شمار می آیند و در اغلب برای کودکان مادر منبع دلبستگی اصلی به شمار می آید.

در دلبستگی ایمن اگر مادر به هر دلیلی از کودک دور شود و یا بیرون برود کودک شروع به گریه کردن می کند و وقتی مادر بازگشت کودک به سمت او می رود او را در آغوش می گیرد و دیگر گریه نمی کند.

اما در دلبستگی های نا ایمن کودک برخوردهای متفاوتی به بازگشت منبع دلبستگی خود (مادر) دارد که به شرح آن ها خواهیم پرداخت:

در دلبستگی نا ایمن اضطرابی وقتی منبع دلبستگی حضور دارد کودک به او واکنش های مثبت نشان می دهد مدام به او میچسبد و حواسش به طئر کامل به سمت اوست.اما زمانی که به هر دلیل از کودک دور می شود و می رود وقتی باز می گردد کودک به او یا بی اعتنایی می کند و یا این که با او با خصومت و خشونت برخورد می کند.

در دلبستگی نا ایمن اجتنابی کودک از برقراری ارتباط با منبع دلبستگی دوری می کند و اصولا او را منبع دلبستگی خوبی برای خود نمی داند.وقتی که منبع دلبستگی از او دور می شود کودک هیچ واکنشی نشان نمی دهد.

عوامل دخیل در کیفیت دلبستگی

• در دسترس بودن مراقب
• پاسخگو و حامی بودن مراقب
• داشتن تایم مناسب با کودک
• توجه نشان دادن به کودک